«Τόσο πολύ πιστέψαμε στον ουρανό | που μας την έφερε χειρότερα κι από τη γη»

 Ντίνος Χριστιανόπουλος

Πάντα στις γιορτές θεωρεί κανείς ότι έχει απεριόριστο χρόνο και προγραμματίζει πράγματα που τελικά αφήνει στη μέση…  Ή τουλάχιστον αυτό συμβαίνει σε όσους γνωρίζω. Ένα από αυτά τα πλάνα – που δεν ολοκληρώθηκε τελικά – έφερε στα χέρια μου ξανά ένα παλιότερο αφιέρωμα του Φιλολόγου για τον Ντίνο Χριστιανόπουλο και τη Διαγώνιο (τεύχ. 133, 2008). Η σπιρτάδα και ο εύστοχος λόγος του ποιητή, αλλά κυρίως ο πικρόχολος τόνος του, μου έκαναν ένα κλικ. Μου φάνηκε σημαδιακό μάλιστα ότι λίγες μέρες πριν χάθηκε ένας από τους βασικούς συντελεστές της Διαγωνίου, ο πολυτάλαντος Κάρολος Τσίζεκ, δείγματα της καλλιτεχνικής δουλειάς του οποίου είναι οι εικόνες που συνοδεύουν αυτή την ανάρτηση. Αποφάσισα λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας το ξεκίνημα από ένα διήγημα του Χριστιανόπουλου:

Στα τέλη του τέταρτου μ.Χ. αιώνα, η Θεσσαλονίκη άνθιζε και λουλούδιζε, έχοντας απολαύσει πάνω από τριακόσια χρόνια την περίφημη pax romana. Οι καιροί όμως είχαν αλλάξει, η ρωμαϊκή αυτοκρατορία δεν έστεκε πια καλά στα πόδια της, και οι βάρβαροι μπαινόβγαιναν κάθε λίγο στις επαρχίες του κράτους και τις ρήμαζαν. Έναν αιώνα βάστηξαν μονάχα οι εισβολές των Γότθων, ενός γερμανικού σκληροτράχηλου φύλου, που συχνά ξεχύνονταν στην Ελλάδα και τα έκανε όλα γης Μαδιάμ. Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Μέγας, αφού στην αρχή τους πολέμησε χωρίς να πετύχει τίποτα, στο τέλος αποφάσισε να τους προσεταιριστεί, και τους εγκατέστησε σε διάφορες πόλεις της Μακεδονίας, κάνοντάς τους μισθοφόρους του, ενώ τους αρχηγούς τους τους ανέβασε στα μεγαλύτερα στρατιωτικά αξιώματα του κράτους. Η τακτική αυτή (κοινή, άλλωστε, στους πιο πολλούς αυτοκράτορες) έβρισκε μόνιμη αντίδραση από τους Έλληνες, που τα έβλεπαν όλα αυτά με αγανάκτηση· ακόμα δεν είχαν συνέλθει από τους Ρωμαίους, και να σου τώρα και οι Γότθοι, βάρβαροι ντιπ για ντιπ, με ένα πολεμόχαρο τουπέ, που όποτε καθυστερούσε ο μισθός στους, το έριχναν στο πλιάτσικο και στο μακέλεμα. Και καλά, όταν αυτά συνέβαιναν στα σύνορα. Αλλά να εγκατασταθούν και μέσα στην ίδια τη Θεσσαλονίκη τάγματα ολόκληρα Γότθων, επειδή έτσι το ήθελε ο αυτοκράτορας, αυτό πια πήγαινε πολύ, πάρα πολύ.                                                                                      Οι Γότθοι στη Θεσσαλονίκη, «Η κάτω βόλτα» (1955-2003)

Αυτή είναι μόνο η αρχή της ιστορίας, η συνέχειά της είναι εξίσου διδακτική. Αρκετά σημεία με προκαλούν να κάνω παραλληλισμούς, αλλά σέβομαι το «ένδοξό» μας παρελθόν. Θα αρκεστώ απλώς να κλείσω με μερικούς οικείους στίχους που μου φέρνει στο μυαλό η περιπέτεια των τελευταίων χρόνων …

«– Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μια τέτοια απραξία;
Τι κάθοντ’ οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί;
Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν.»

Οι εικόνες προέρχονται από τους ιστότοπους www.designmag.gr, gda.gr, www.art22.gr.